Niet-realistische afstemming van planningen en het logistieke proces van bouwmaterialen leiden regelmatig tot frustraties bij zowel bouwbedrijf als leverancier. Lastminutewijzingen met hoge kosten als gevolg of te weinig flexibiliteit in de leverdata veroorzaken regelmatig een domino-effect van stagnaties en vertragingen in het bouwproces. Tijdens de eerste van een reeks van vier KetenKrachtsessies die VBI op 21 juni organiseerde, bespreken verschillende bouwpartijen hoe een hoge leverbetrouwbaarheid de flexibiliteit van de planning niet in de weg hoeft te staan. De vraag is: wie is aan zet om dit voor elkaar te krijgen? Leverancier of bouwbedrijf?

Leverbetrouwbaarheid van de bouwtoeleverancier staat bij de meeste bouwbedrijven met stip op nummer één. Ook flexibiliteit in leverdata is essentieel voor een soepele workflow. Maar, als leverbetrouwbaarheid ten koste gaat van flexibiliteit, wordt dat door bouwpartijen niet in dank afgenomen. Kortom, een aannemer vindt het vervelend als een levering is besteld, hiermee de datum vaststaat zodat de planning in beton gebeiteld staat. “Op zekere hoogte heeft een aannemer flexibiliteit nodig om met een planning aan te kunnen passen”, vindt Marcel Rovers, projectleider engineering van Van der Horst Aannemers uit Mill, maar hij begrijpt ook dat het voor een toeleverende bouwpartij ingewikkeld is als een levering uitgesteld moet worden. “Een betrouwbare leverancier is mogelijk nog belangrijker dan een flexibele leverancier. Optimale flexibiliteit mag andersom ook niet ten koste gaan van de leverbetrouwbaarheid. Het beste is om hierin een goede balans te vinden met je ketenpartners in de bouw”, zegt Rovers. Later leveren kan prettig zijn, omdat anders het geleverde bouwmateriaal alleen maar in de weg ligt op een bouwplaats, iets wat eigenlijk te vaak voorkomt in de praktijk. Aannemers zorgen dan vaak bij een voor hen te vroege levering, dat ze wel ergens een opslagplek kunnen regelen. Dat liever dan het verzetten van een leveringsdatum. Vaak wordt ook samen met de leverancier naar een bouwhub of andere oplossing voor tijdelijke opslag gezocht. Volgens Eltjo Petersen, inkoper bij Van Wijnen , moet de leverbetrouwbaarheid van een toeleverancier altijd 100% zijn. “Flexibiliteit in de planning en leverbetrouwbaarheid hoeven elkaar niet uit te sluiten. Het hangt sterk van de situatie af en ook of je bouwpartners flexibel kunnen zijn. Als een gebouw binnen een bepaalde termijn opgeleverd moet worden, is leverbetrouwbaarheid op dat moment cruciaal”, vindt Petersen.

Domino-effect

Hoe flexibel moet je als bouwpartner zijn en hoe spreek je die flexibiliteit af met andere bouwpartners die weer afhankelijk zijn van jouw planning? Tijdens de discussie geven verschillende bouwpartijen volmondig toe dat zij zelf ook flexibeler mogen opstellen naar hun eigen bouwpartners toe. Volgens Martijn Ruijs, hoofd productie en inkoop bij Van Schijndel Bouwgroep in Geffen maken bouwbedrijven in principe geen planning om het bouwproces op te schuiven. “Maar het gebeurt toch en best vaak”, zegt Ruijs. “Dit heeft een negatief domino-effect op alle planningen die volgen. Hoe korter de planning, hoe betrouwbaarder de bouwpartner”, zegt Ruijs. Door elkaar op tijd te informeren, is de kans op verstoring klein. Volgens Petersen is betere flexibiliteit mogelijk door het planningsmodel wat losser in te steken. “We kunnen onderzoeken of bijvoorbeeld in een termijn van acht weken een levering flexibel en met een redelijk hoge leverbetrouwbaarheid gerealiseerd kan worden, onvoorziene gebeurtenissen als slecht weer en lange files buiten beschouwing gelaten”, zegt Petersen. Lars Vink, manager logistiek bij VBI, vindt dat voorstel het onderzoeken waard, maar zet er wel een kanttekening bij. “We willen als VBI graag 100% leverbetrouwbaar zijn, maar in de bouwketen zijn wij ook afhankelijk van de betrouwbaarheid van onze partners. Wel is het zo dat hoe verder weg van de leveringsdatum, hoe vaker gewijzigd wordt”, zegt Vink.

Bouwbranchebreed

Lastminutewijzigingen zijn niet te voorkomen in de dynamiek van het bouwproces, maar kunnen hiervoor extra kosten in rekening gebracht worden? “Vaak is het geven en nemen en zijn er hierover afspraken te maken tussen leverancier en bouwbedrijf”, meent John Rooijakkers, projectleider bij Heerkens van Bavel uit Tilburg. “Het flexibiliteitsmodel voor een planning anno 2019 moet gebaseerd zijn op het creëren van gezamenlijk oplossingen voor vragen die bij beide partijen ontstaan. Op sectorniveau zijn dit soort problemen zoals flexibiliteit in de planning niet meer op te lossen, maar ze zullen bouwbranchebreed aangepakt moeten worden”, zegt Rooijakkers. “De komende tien jaar heeft de bouwsector ongelooflijk veel werk te doen”, zegt Dennis Duffels, hoofd verkoop en marketing bij VBI. “Toch lukt het de sector niet om de jaarlijks 80.000 woningen te realiseren. We kunnen gezamenlijk dit soort problemen tackelen door de handen ineen te slaan waardoor de productiviteit van de bouwkolom enorm toeneemt.” Petersen meent dat het lastig is om als bouwbedrijf flexibel te zijn, omdat je zelf ook afhankelijk bent van externe processen die helemaal niet flexibel zijn, zoals vergunningen, netbeheer en wet- en regelgeving.

Ketensamenwerking

Anke van Dijk-Lepelaar, projectleider bij Dura Vermeer Bouw Midden West BV in Cruquius, ziet de oplossing in de het gezamenlijke belang van de ketenpartners. “Bouwpartners moeten eigenlijk veel eerder in het bouwproces bij elkaar aan tafel zitten zodat iedereen meebeslist en verantwoordelijk is over de planning.” Zij biedt als oplossing om de communicatie over de planning te digitaliseren, zodat de informatie hierover transparant is naar alle bouwpartijen. Verschillende bouwpartijen vinden digitalisering van de planning nog een brug te ver, maar geven aan dat communiceren ook op een andere manieren kan, zoals bellen en mailen van een Excel sheet. Van Dijk-Lepelaar vertelt dat zij werkt met een gedigitaliseerd planningsysteem. “Als de planning verschuift, krijgt elke onderaannemer en bouwpartner hiervan een melding via de mail of de app. Ook kunnen betrokken partijen hun werkzaamheden in dit systeem afmelden.” Dura Vermeer ondervindt kennelijk veel gemak en tijdswinst door digitaal iedereen te kunnen informeren. Waarop Duffels antwoordt: “Prima dat een digitaal systeem het ‘gedoe’ kan managen, maar daarmee is ‘het gedoe’ niet verdwenen.” Volgens Van Dijk-Lepelaar moeten de oplossingen niet aan het einde van het bouwproces worden opgelost. “Om een planning efficiënt te krijgen, moeten de toeleveranciers, zoals de vloerleverancier al bij het schetsontwerp aan tafel zitten. Dit is bij ons al het geval. We merken hoe eerder je met alle partners bij elkaar zit hoe flexibeler je kunt plannen en hoe beter je ‘gedoe’ kunt managen”, stelt zij vast.

VBI bouwt mee aan duurzame, flexibele en comfortabele woon- en werkomgevingen. Vanuit de businesscase van de opdrachtgevers denken de specialisten van VBI mee en bieden heldere oplossingen. Door service, innoverend vermogen en intelligente industrialisatie maken wij het mogelijk dat onze partners hun doelen bereiken. Van architect tot aannemer en van woningbouwcorporatie tot particulier. Dat doet VBI door het leveren van de hoogste kwaliteit prefab-vloeren als onderdeel van een innovatieve draagconstructie. VBI is gevestigd in Huissen, en maakt onderdeel uit van het Internationale Consolis. De Consolis Group richt zich op het maken van slimme, duurzame geprefabriceerde betonnen constructies voor Building, Rail en Infra en heeft ongeveer 11.000 werknemers in 25 landen wereldwijd.